Komedia pomyłek od dawna cieszy się niesłabnącą popularnością wśród widzów na całym świecie. Nic dziwnego! Ten podgatunek komedii filmowej opiera się na uniwersalnym mechaniźmie humoru sytuacyjnego, który polega na pokazywaniu absurdalnych i zaskakujących zdarzeń będących wynikiem nieporozumień, pomieszania ról czy błędnej identyfikacji bohaterów. Choć motyw przypadkowych quiproquo jest od wieków obecny w teatrze i literaturze, to w kinie znalazł szczególnie wdzięczne zastosowanie. Dzięki możliwościom montażu filmowego, grze aktorskiej i humorowi słownemu scenarzystów, najlepsze komedie pomyłek potrafią rozbawić publiczność do łez!
Najsłynniejsze sceny quiproquo w filmach komediowych
Komedie pomyłek od lat bawią widzów absurdalnymi sytuacjami wynikającymi z przypadkowych nieporozumień, zwłaszcza dotyczących tożsamości bohaterów. Do klasyki gatunku należą sceny, gdy postacie błędnie biorą jedna drugą za kogoś innego, co prowadzi do lawiny komicznych zdarzeń. Słynny przykład to scena z "Pół żartem, pół serio", gdy Daphne bierze bogatego mężczyznę za kelnera, a on z kolei uważa ją za ladacznicę. Innym chwytem jest pomyłka przedmiotu - gdy bohaterowie mylą jeden rekwizyt z drugim, np. butelkę wina z benzyną. Tego typu gag został mistrzowsko wykorzystany w kultowej scenie z "Płonących pantofelków".
Nieporozumienia w komunikacji werbalnej jako źródło humoru
Komedie pomyłek często bazują na nieporozumieniach powstałych w komunikacji słownej między bohaterami. Doskonałym tego przykładem jest słynna wymiana zdań między postaciami granymi przez Johna Cleese'a i Connie Booth w serialu "Latający cyrk Monty Pythona". Okazuje się, że skomplikowany dialog o niczym jest wynikiem absurdalnego nieporozumienia językowego. Podobnie w "Rozmowach kontrolowanych" Stanleya Kubricka żarty słowne i komizm sytuacyjny opierają się na fatalnej komunikacji między małżonkami.
Absurdalne pomyłki przedmiotów i rekwizytów
Komedia pomyłek lubi wykorzystywać motyw absurdalnej pomyłki dotyczącej przedmiotów czy rekwizytów. Klasyczny przykład to słynna scena z tortem z "Miodowego miesiąca" z Carym Grantem. Gdy bohaterowie próbują uporać się z ogromnym tortem weselnym, on za każdym razem umyka im w komiczny sposób. Podobnie w "Przepraszam, czy tu biją?" niepozorny stolik staje się źródłem perypetii dla całej ekipy filmowej. Tego typu gag sprawdza się w komediach od dekad!
Klasyka gatunku - najlepsze komedie pomyłek w historii kina
"Pół żartem, pół serio" Billy'ego Wildera - wzór konwencji
"Pół żartem, pół serio" z 1959 roku uznawane jest za jedną z najlepszych komedii w historii kina. Billy Wilder stworzył tu wzór konwencji komedii pomyłek, bazując na motywie błędnej identyfikacji bohaterów i prowadzących do tego nieporozumień. Daphne (Marilyn Monroe) i miliarder (Tony Curtis), którzy się za siebie biorą, to jedna z najbardziej kultowych par w kinie. Film jest popisem reżyserii, znakomitych aktorskich kreacji i błyskotliwego scenariusza.
Inne kultowe tytuły opierające się na quiproquo
Do klasyki komedii pomyłek zaliczyć trzeba też "Przepraszam, czy tu biją?" braci Marx. Film oparty jest na gagach związanych z absurdalnymi nieporozumieniami dotyczącymi tożsamości bohaterów i przedmiotów. Podobnie komedia "Arszenik i stare koronki" z Carym Grantem opiera się na serii komicznych quiproquo i błędnych interpretacji zachowań postaci. Na uwagę zasługują też "Naga broń" i "Lot strachu" z Lesliem Nielsonen w roli głównej - mistrzowskie parodie konwencji, wykorzystujące motyw pomyłki w oryginalny, prześmiewczy sposób.
Współczesne komedie pomyłek - najśmieszniejsze przykłady
Filmy z serii "Kac Vegas" i inne amerykańskie hity
We współczesnym kinie popularność zdobyły przede wszystkim amerykańskie komedie pomyłek takie jak trylogia "Kac Vegas" z perypetiami grupki przyjaciół, którzy znajdują się w coraz dziwniejszych sytuacjach z powodu niepamięci po hucznej nocy. Podobnie działa seria "Komedia romantyczna", gdzie bohaterowie wpadają w tarapaty przez nieporozumienia uczuciowe. Do amerykańskich hitów należą też "Ted" i "Jak ukraść milion dolarów".
Polskie produkcje wykorzystujące motyw quiproquo
W polskim kinie do tradycji komedii pomyłek nawiązują takie produkcje, jak "Chłopaki nie płaczą" czy "Lejdis". Oparta jest na gagach i sytuacjach wynikających z pomyłek bohaterów, którzy wpadają przez to w tarapaty. Polskim akcentem są absurdalne dialogi i parodia polskiej rzeczywistości lat 90. Do tradycji quiproquo nawiązuje też serial "Świat według Kiepskich", gdzie w każdym odcinku pojawia się motyw komicznego nieporozumienia.
Seriale telewizyjne zbudowane na pomyłkach
Motyw pomyłki z powodzeniem wykorzystują sitcomy telewizyjne, gdzie schemat oparty na komicznych nieporozumieniach powtarza się w każdym odcinku. Przykładem jest "The Nanny" z Fran Drescher, opowieść o niani wpadającej w tarapaty przez ciągłe quiproquo. Podobny mechanizm ma serial "Trzecia planeta od Słońca". Tu kosmici nie rozumieją ziemskich zwyczajów, co prowadzi do wielu zabawnych nieporozumień.
Dlaczego quiproquo tak rozśmiesza? Psychologia komizmu sytuacyjnego
Nieoczekiwane zwroty akcji i zaskakujące pointy
Komedia pomyłek tak dobrze działa, gdyż opiera się na efekcie zaskoczenia - widz nie wie, do czego doprowadzi kolejne nieporozumienie i jak zostanie rozwiązane. Nieoczekiwane zwroty akcji, zabawne pointy i puenty będące finałem gagów z pomyłkami stanowią sedno tego typu humoru. Zabawa konwencją sprawia, że każda kolejna tego typu scena bawi, mimo że widz wie, czego się spodziewać.
Absurdalność sytuacji wynikających z nieporozumienia
Siła komedii opartych na quiproquo tkwi w pokazaniu absurdalności i nieprawdopodobieństwa sytuacji, do jakich prowadzą nawet niewielkie pomyłki czy błędna interpretacja zachowania innych osób. Im bardziej kuriozalne są konsekwencje nieporozumienia, tym scena jest zabawniejsza. Dlatego scenarzyści starają się wymyślać coraz to bardziej zwariowane zdarzenia będące efektem łańcucha pomyłek.
Okazja do popisów aktorskich
Aktorzy grający w komediach pomyłek mają okazję do popisów komediowych, gdyż muszą przekonująco zareagować na zupełnie absurdalną i zaskakującą sytuację. Kreacje takich gwiazd komedii jak John Cleese, Rowan Atkinson czy Jim Carrey pokazują, że tego typu filmy dają szerokie pole do popisu dla utalentowanych aktorów komediowych.
Jak tworzyć dobrą komedię pomyłek? Wskazówki dla scenarzystów
Budowanie napięcia i zwodzenie widza
Kluczem do sukcesu jest nieprzewidywalność - scenarzyści powinni budować napięcie i zwodzić widza, aby pointa wynikająca z pomyłki była zaskoczeniem. Dobrze zbudowana fabuła prowadzi widza śladem fałszywych tropów, by nagły zwrot akcji był jak najbardziej zaskakujący.
Dopracowanie szczegółów i logiczna konstrukcja fabuły
Mimo pozornego chaosu komedia pomyłek wymaga precyzyjnej konstrukcji scenariusza. Każdy element układanki musi idealnie do siebie pasować, by seria nieporozumień miała sens i pointę. Szczegóły dotyczące pomyłek i ich konsekwencji trzeba dopracować tak, by widz uwierzył w fikcyjną rzeczywistość filmu.
Dobór barwnych bohaterów i aktorów komediowych
Niezbędni są charyzmatyczni aktorzy potrafiący wydobyć maksimum humoru z gagów opartych na quiproquo. Równie istotny jest dobór barwnych bohaterów - im bardziej różnią się od siebie, tym łatwiej o komiczne nieporozumienia. Kontrasty charakterów i typów postaci sprzyjają wywołaniu maksimum śmiechu.
Podsumowanie
Komedia pomyłek od lat bawi widzów na całym świecie, udowadniając, że motyw przypadkowego nieporozumienia ma nieśmiertelny potencjał komediowy. Najlepsi twórcy w historii kina doskonale opanowali tę konwencję, tworząc prawdziwe perełki, które przeszły do kanonu gatunku. Choć współczesne komedie sięgają po coraz to nowe pomysły na wykorzystanie quiproquo, to klasyczne gag'i wciąż działają znakomicie i wywołują salwy śmiechu. Dlatego motyw pomyłki z pewnością jeszcze długo będzie stanowił solidną bazę dla twórców komedii filmowych.
Tagi
Udostępnij artykuł
